Grandola, Vila Morena (Zeca Afonso): Portekiz diktatörü Salazar da her zavallı askeri yönetim gibi şarkılardan ve onları söyleyenlerden korkan, yasaklayan generallerdendi. Salazar, ihtilali görmeden öldü belki ama rejiminin sonu “yasaklamayı” unuttuğu bir şarkıdan geldi. Salazar ve haleflerinin yönetimi boyunca Zeca Afonso’nun birçok şarkısı komunizm propagandası suçlamasıyla yasaklandı. Kardeşliği ve umudu anlatan Grandola, Vila Morena bunlardan biri değildi. 25 Nisan 1974 günü Salazar’ın rejimi yine düşük rütbeli askerlerin başrolü oynadığı bir darbeyle yerle bir olurken radyoda çalan ve harekete geçme sinyali olarak kullanılan şarkı Grandola, Vila Morena’ydı.
Doğal olarak yıllar sonra Salazar’ı deviren darbeyi anlatan Capitaes de Abril’de de soundtrack’in en önemli şarkısıydı.
Z (Mikis Theodarakis): Ülkemizdekine benzer cunta yönetimlerinin yıllarca başta kaldığı Yunanistan’da bu yönetimleri ve halka yaptıklarını korkmadan-çekinmeden sinemaya aktaran önemli yönetmenlerden Costa Gavras’ın ülkeyi darbeye götüren CIA müdahalelerini anlattığı “Z” filminde Mikis Theodarakis’in melodileri filmi izlemeyenlerin bile askeri yönetimin ve işkencelerinin baskısını hissetmelerini sağladı.
Coup D’Etat (Mikis Theodorakis): Yine Gavras-Theodorakis ortaklığını gördüğümüz filmde yunan besteci, Los Chalkakis’i ve dolayısıyla latin ezgilerini kullanarak güney amerika’daki direniş kültürüne de güzel bir selam çakıyordu.
La Noche De Los Lápices (Sui Generis): 1976’da Arjantin’deki askeri cuntanın “Yeniden Organizasyon Hareketi”, (Bu diktatörler yeni kelimesini kullanmayı amma çok seviyorlar bu arada) direnen öğrencilerin gözünü korkutma amaçlı operasyonlarla desteklendi. La Noche De Los Lapiches yani Kalemlerin Günü olarak geçen operasyonlarda “eli kalem tutan” öğrenciler hedeflendi. Bu operasyonlarda göz altına alınan gençlerin birçoğundan bir daha haber alınamadı.
Hector Oliviera’nın bu olayı anlattığı 1986 tarihli filmde, işkencelerden sonra hücrelerinde tutulan gençler hep bir ağızdan Sui Generis’in özgür/tasasız bir dünyayı anlattığı şarkısını söyler.
Buongiorno Notte (Fischia il Vento) : Marco Bellocchio’nun İtalya’da Kızıl Tugaylar’ın 1978’de İtalya’da hristiyan demokratların eski başbakanı Aldo Moro’yu kaçırıp öldürmesini anlatan filmi “Günaydın, Gece” sol geleneğin önemli şarkılarını, sanatçılarını, marşlarını sık sık kullanır. Filmin giriş sahnelerinden birinde rus halk şarkısı Katyusha’nın italyanca sosyalist versiyonu Fischia il Vento (Rüzgar Esiyor) söylenir. Şarkı partizanlar için kızıl bir baharın geldiğini anlatır.
Land and Freedom (Tüm Şarkılar): Hayata soldan bakan ve bu bakış açısını sanatıyla belki de en güzel şekilde paylaşan usta yönetmen Ken Loach, Avrupa’nın gördüğü en faşist diktatörlerden Franco’ya karşı verilen savaşı anlatmıştı Land and Freedom’da… Dünyanın dört bir yanından İspanya’ya gelip faşizme karşı savaşan insanların öyküleri sosyalist marşlarla bezenmişti. Filmin son sahnesi de Si Me Quieres Escribir’in enstrümental bir versiyonu ile sona eriyordu.
Novocento (Bertolucci/Ennio Morricone): Bernardo Bertolucci, İtalya’nın yeni yüzyılını, 1900’dan 1945’e kadar anlattığı filmi Novocento’da (1900) büyük usta Ennio Morricone’nin bestelerinden ve müzik bilgisinden yararlandı. Filmin en çarpıcı sahnelerinde müzik başrolü oynuyordu.
The Dancer Upstairs (Pasito): John Malkovich, isimsiz bir latin ülkesinde (filmin tüm öyküsü Peru ve Aydınlık Yol Gerillalarıyla paralellik taşır) askeri yönetim ile bir örgüt liderinin savaşını anlatırken ve başrolü Javier Bardem’e verirken filmin müziklerini de Alberto Iglesias’a teslim etmiş. Filmin en önemli sahnelerinde başrolü Nina Simone’nin Who Knows Where The Time Goes’unun oynadığını da belirtelim.
Love and Anarchy (Lina Wertmüller): Lina Wertmüller anarşist amcası öldürüldükten sonra sıranın kendisine geldiğini ve Roma’da bir geneleve sığınan ve seks işçisi kadınlarla birlikte Mussolini faşizminden kurtulmak için suikast planları yapan bir adamın hikayesini anlatırken filmin müzikleri için Nino Rota’nın dehasına güvendi.
Diarios de Motorcicleto (Al Otro Lado Del Rio/ Jorge Drexler): Walter Salles’in filmini ve Che’yi uzun uzun anlatmaya gerek olmadığını düşünüyoruz. Filmin önemli parçalarından Al Otro Lado del Rio’yu (Nehrin Öteki Yanı) aktarmak yeterli olacaktır.
No (Pablo Larrain): Şili’de Pinochet’yi deviren pozitif ve esprili reklam kampanyasını anlatan Pablo Larrain filminde kampanyanın gerçek şarkıları da kullanıldı. Sinir bozan bir sevgiliye söyleniyor izlenimi veren ancak Pinochet’yi yerden yere vuran şarkı özgür mizahın en güzel örneklerinden biri olarak tarihteki yerini aldı.