14 – Tom yum goong (2005)
Bu kadar ciddi filmden bahsetmişken araya bir çılgın atmakta da yarar var. 2005 yılında başrolünde Tony Jaa’nın oynadığı ve vurdu kırdı film jargonunda “haa şu adamın döve döve merdivenleri çıktığı film” olarak anılan Tom yum goong (Koruyucu) çok çok ilginç bir plan sekansı da içinde barındırıyor. Filmi izlemediğim için öncesindeki amacı ve motivasyonu bilmiyorum ama, sahne Tony Jaa’nın bir ortama girmesiyle başlıyor ve adamın önüne geleni yere yığarak merdivenlerden çıkmasıyla devam ediyor. Tabi kahramanımız sadece merdivenleri çıkmıyor, her katta bazı odalara girip oradakileri de benzettikten sonra ilerleyebiliyor. Tony Jaa’nın kimseye acıması yok. Önüne gelen herkesi yaş, boy, ırk, mezhep gözetmeden hacamat ediyor. Arada da moduna göre bazısının kolunu kırıyor, bazısını aşağı atıyor, bazısının ise kafasına sandalye geçiriyor. Bu formatta takribi 4-5 kat çıktıktan sonra çatı katına girecekken önüne çıkan iki adamı da koldan paçadan tutup tarumar ettikten sonra hedefine varıyor. Yaklaşık 4 dakika süren ve içinde nice kolun kırıldığı, vücutların uçtuğu, mobilyanın parçalandığı bu sahnenin tamamının tek planda çekilmiş olması ise akıllara zarar. Ya da şöyle diyelim: normal bir adamın yapacağı iş değil.
15 – Boogie Nights (1997)
Paul Thomas Anderson’un kamerasını porno film sektörüne çevirdiği Boogie Nights, daha ilk sahnesinden itibaren pek çok akılda kalıcı plan sekansla gözlerimizi bayram ettiriyordu. Ancak benim favorim içinde William H. Macy olanı olacak. Little Bill’in bir partiye girişi, karısını araması ve beklemediği bir yerde bulması, tabi sonrasında yaşananlar ile insanı çarpılmışa çeviren bir sahne. 3 dakika boyunca kesme yapmayan kamera, en fena kısmı da bize göstermekten çekinmiyor.
16 – Children of Men (2006) (II)
İlk olarak gösterdiğimiz 4 dakikalık tek plan sahne seyirciyi büyülemiş ve Children of Men filmini yapan ekibe hayranlık dolu sözcüklerle seslenmemizi sağlamıştı. Ancak ilerleyen dakikalarda çok daha iyisinin geleceğini tahmin edemedik. Children of Men filminin son kısmında yer alan çatışma sahnesi sadece filmin, yılın veya on yılın değil, koca sinema tarihinin en önemli sahnelerinden bir tanesi. On dakikayı aşan planlara daha önce çokça tanık olmuştuk. Ancak on dakikayı aşan sürede bu kadar çok olayın olduğu, bu kadar çok kişinin ve mekanın yer aldığı, kameranın bile üzerine sıçrayan kanla devam ettiği başka bir sahneye denk gelmedik. Sinema salonunda koltuğuna mıhlanmak ne demek bilmeyen bir kişi bu filmi sinema salonunda izlememiş demektir. Kesinlikle olağanüstü.
17 – Frenzy (1972)
Yine Alfred Hitchcock, bu sefer daha ilginç bir vaka. Sahnenin başında bir adam ve bir kadını apartman dairesinden içeri girerken görürüz. Akabinde kameranın içeri keseceğini düşünürken kamera ani bir manevrayla geri basar, geri geri ilerler, apartmandan çıkar ve yolun karşısına geçer. Hitchcock’un bu kamera hareketiyle tam olarak ne amaçladığını bilmesek de, içeri giren adamın bir katil, kadının da potansiyel bir kurban olduğunu düşünürsek, yönetmen katilin kadını ağına düşürdüğünü fark edip “gayrı bu zulme dayanamam, ben terk-i diyar eylerim arkadaş” diyerek geri savrulduğunu iddia edebiliriz.
18 – Dai si gin (Breaking News) (2004)
Tek planların en hası açılış sahnelerinde görünenler oluyor. Karşımızda yine bir açılış sahnesi ve tam yedi dakikalık bir plan. Johnnie To’nun 2004 tarihli aksiyon filmi içeriğinden çok açılışındaki büyüleyici sahneyle konuşulmuştu. İlk 2-3 dakika boyunca ortamı gezen ve etrafı tanıtan kamera sonraki dakikalarda bu karakterlerin ateş dolu çalışmasına kilitleniyor ve böylece ne olduğunu anlamadan yedi dakikanın sonuna geliyorduk. Uzak doğu aksiyonlarına en burun kıvıran insanın bile karşı koyamayacağı cinsten bir sahne.
19 – Zerkalo (Ayna) (1975)
Tarkovski’nin görkemli ve bir o kadar karmaşık filmi Ayna’da insanın aklını karıncalayan sahnelerin biri de tek plan şeklinde gerçekleşiyordu. Ormanda çıkan yangını çocukların fark edip izlemeye gittiği sahnede yönetmen sadece oyuncuları ve seti değil, eşyaları bile iyi yönetebildiğini gösteriyordu.
[Yazının devamı…]