2009 İsrail yapımı olan Ajami bugün İsrail toprakları içinde kalan Yafa’da geçiyor. Bir şekilde ailesinin de bulaştığı kan davasından kurtulmak için kendisinden istenen kan parasını arayan Omar ve hıristiyan sevgilisi Hadir, annesinin hastalığının tedavisi için gerekli olan parayı toplamak amacıyla Yafa’da kaçak olarak çalışan Malek, askerdeyken kaybolan bir türlü de bulunamayan kardeşini arayan İsrailli polis Dando ve onların hayatlarının değişik zamanlarda kesiştiği bir dünya başka Ortadoğulu insanın çoğu zaman sadece hayata dair meşgalelerle değil aynı zamanda dini, politik ayrışmalarla baş etme çabaları gözler önüne seriliyor Ajami’de.
Ajami en az Ortadoğu’nun bugünkü hali kadar karmaşık bir kurguya sahip olsa da bu, onu ironik bir şekilde anlaşılır kılıyor. Çünkü hikayesinin kurgusal yapısıyla hikayenin anlatıldığı coğrafyanın politik, etnik ve dini yapısı birbirlerini oldukça iyi tamamlıyor.
Müslüman, hıristiyan ya da yahudi olsa da yaşadıklarının her defasında “acı” olması ise karakterleri ortak bir paydada eşitliyor. İçinden çıkmaya çalıştıkları durum ne olursa olsun etraflarını çeviren karmaşa onları eninde sonunda çaresiz bırakıyor. Ajami’nin başrolünde hikayenin kahramanlarından çok Ortadoğu’nun ne zaman başladığını kimsenin hatırlayamadığı ne zaman biteceğini de kimsenin öngöremediği kaos var. İşte bu kaos herkesin hayatına sızıp belki de kimse fark etmeden baş köşeye oturuyor ve filmin sonuna kadar da bulunduğu yerden hiçbir yere kımıldamıyor.
Böylesi bir coğrafyayı bu coğrafyaya binlerce kilometre ötede bulunan ve burnu iki karış havada, dünyayı tanımlarken onun için önceden ezberlediği kalıplaşmış algıları tekrar etmekten başka bir şey yapmayan Hollywood’un pek bir havalı yapımcıların bol gıygıylı filmleri yerine çok daha mütevazı ve bu coğrafyada bizzat yaşayan sinemacılarının objektiflerinden seyretmek hem çok daha inandırıcı hem de samimi geliyor bana.
Özünde Ortadoğu’dan insan manzaraları sunan, hikayesini kurgusu ile başarılı bir şekilde derinleştiren, farklıymışız gibi görünsek de işte acılarımız hiç de yabancı değil birbirine, mesajını her kahramanı için nerdeyse yeniden çeşitleyen oldukça şık bir film Ajami. Bence Ortadoğu’yu doğal olarak en iyi yine Ortadoğulular anlatıyor. Bu sonu gelmez karmaşaya bir de onların gözünden bakmanız tavsiyesiyle…
