Armadillo: Afganistan’da yuvarlanmak

Oldukça ses getiren savaş belgeseli Restrepo’ya oranla daha gerçekçi ve benzersiz bir belgesel film olan Armadillo, Danimarkalı koalisyon askerlerin yaşadıklarını Kuzey Avrupalı tarafsızlığı ve soğukluğu ile anlatıyor.

Savaş ilginç bir kavram, fakat bu kavram farklı milletin dayatıcı ve koruyucu güçleri bir araya gelince daha da ilginç bir hal alıyor. Şu ufak dünyamızın yaşadığı iki dünya savaşını düşünün. Bu büyük savaşların yol açtığı teknolojik gelişmeleri düşünün. Tıp gibi müspet bilimlerde 50 -100 yıllık atılımlar yol açan o acımasız deneylere yol açan çarpışmaları hatırlayın. Ve şimdi hepsini unutun çünkü Armadillo bu tür savaşlar hakkında değil, Afganistan hakkında. Dünyanın en fakir, en çorak ama bir yandan da vatandaşları ülkesine en bağlı ve sadık ülkesi.

Filmin lokasyonu anahtar önem taşıyor. Her ne kadar Restrepo’nun geçtiği Corrego Vadisi kadar kuş uçmaz kervan geçmez bir yer olmasa da, Afgan yurdunun güney kısmında yer alan Helmand bölgesi İleri Savunma ve ‘Saldırı’ Üssü Armadillo (ana yurdu Güney Amerika olan bu otantik hayvanın adının Afganistan’da bir koalisyon üssü için çekilmiş olması oldukça ironik). Sivil nüfusun az buz olmadığı bir yer de yer alıyor. Taraflar ise Danimarkalı askerlerden oluşan koalisyon kuvvetleri ile dünyanın yeni kökten dinci belası olarak Taliban.

Kulağa oldukça tanıdık bir hikâye olarak gelse de Armadillo bu yenidünya düzeni savaş oyununun farklı bir noktasından yakalıyor bizi. Danimarkalıların son derece kuzey batılı, Afganların ise bir o kadar güneydoğulu olduğu bir dünyada, binlerce yıl geçse birbirlerini anlayamayacak benimseyemeyecek hatta doğru düzgün iletişim bile kuramayacak iki toplumun yersiz yere karşı karşıya getirilmesi hiçbir filmde bu kadar doğrudan anlatılmamıştı. Filmde yaşananları ve tipleri ayrıntısı ile anlatmama gerçekten gerek yok. Her şey daha önce izlediğiniz savaş filmlerindeki gibi. Silah manyağı tip, sessiz ve duygusal oğlan, kararlı ve fedakâr komutan, ezilen Afganlar ve alelade gereksizlikte bir savaş. Keza bir cümle ile özetlemeye çalıştığım bu genel izleği filmin IMDb sayfasındaki yorum yapan Danimarka kökenli sinemaseverlerin gayet güzel bir şekilde özetliyorlar.

Bu tür filmler hakkında bir şeyler yazarken fazla kelimeye pek bir hacet yok. Ağza dolan Afganistan kumu, fps oyunlu kesmeler, boş ve hoş Afganistan coğrafyası ve son derece katışıksız gerçek sizi bekliyor. Savaşa istem dışı kayıtsız kalmış olabiliriz ama filmine kalmayalım.