Marvel 2008 yılında Marvel Sinema Evreni-MCU’yu Iron Man‘le başlattığında DC birbirleriyle bağlantısız uyarlamalar yapıyordu. Christopher Nolan’ın Batman üçlemesi henüz sona ermemişti ve bu üçlemenin çok iyi hasılatlar elde etmesi DC’yi yeni oyunu (sinematik evren) düşünmekten alıkoymuştu. Fakat Marvel planına uygun bir şekilde hareket edip evrenini ilmek ilmek dokuyup her filmiyle çok iyi hasılat elde edip 10. yılına geldi. Marvel artık oyunda ustalaşmış durumda. Hani değil 10, 20 hatta 30. yılı bile görebilecek bir evren inşa etti. Temellerini sağlam attı, planlı programlı hareket etti, izleyicilerin sevdiği oyuncuları evrenine dahil etti. Şimdi de 20. ve 30. yılları planlama aşamasında. Marvel’ın en kötü filmiyle bile en az 600m$ kazandığı görülünce diğer stüdyolar da bu oyunu oynamak istediler. Burada evrenleri yazmıştım. En önemlisi DC de Marvel’ın oyununu oynamaktan kendisini alamadı ve kendi evrenini 2012’de duyurdu. Aradan geçen beş yıldaysa hata üstüne hata yaptı. Şimdi önce o hatalara değinelim.
Plansızlık-Programsızlık: Marvel 2008’de evrenini başlattıktan sonra planına mümkün mertebe uydu ve acele etmeden, yukarıda belirttiğim gibi ilmek ilmek dokuyarak inşa etti evrenini. Ani kararlar vermedi, 17 filminin çoğunu tarihlerine yetiştirebildi, vizyon takviminde fazla değişiklik yapmadı. DC ise çok acele etti. Marvel’a yetişmek isteyen DC’nin ilk hataları ani kararlar vermek, plan yapmamak ve evreni iyi tasarlayamamak. Marvel ilk Avengers‘ı dört filmden sonra yaptı. DC ise tüm kahramanları buluşturduğu BvS‘yi Man of Steel‘den sonra yaptırdı. Marvel gibi karakterleri solo filmlerinde tanıtmak ve onları derinleştirmek yerine hemen BvS‘de buluşturdu. Bunu yaparken filmin temposuna da, sürükleyiciliğine de, anlatımına da zarar verdi. Öte yandan acelecilik filmlerine ve evrenine zarar verdi. Mesela en iyi çizgi-roman uyarlamalarından olabilecek Suicide Squad‘ın senaryo sürecine sadece 6 hafta ayırdı. 6 haftada kaleme alınan büyük bütçeli bir filmin çok kötü olması normal. Bir de bu filmin evrene bir katkısı yoktu, dolayısıyla Suicide Squad‘ın çok erken çekildiğini söylemek mümkün. Bu da plansızlık ve evreni iyi inşa etmemenin sonucu.
Evreni Man of Steel‘le başlattıktan sonra sırayla hangi filmleri yapacaklarını belirlememişlerdi. Halen de belirlemiş değiller. Mesela 2020’de hangi filmlerin vizyona gireceği, hangi filmlerin çekileceği net değil. Ani kararlara ise eleştirilere göre hareket edip sıradaki filmlerini bu eleştirilere göre kurguda çokça değiştirmek. Mesela BvS çok karanlık bulununca Suicide Squad‘ı hemen çok eğlenceli bir film yapmaya çalıştılar vs. DC evreninin temeli kötü, evren bu kötü temel üzerinde yükseliyor. DC’nin yapması gereken ilk şey sadece bir sonraki yıl değil, önündeki beş yılda çektireceği filmleri belirlemek ve bundan sapmamak, devam filmlerini geciktirmemek, üçlemeleri tamamlamak. Ama mesela Man of Steel‘in devamı ilkinden on yıl sonra vizyona girebilecek. Çok geç. Marvel Iron Man ve Captain America üçlemelerini beşer yılda tamamladı. Thor üçlemesi ise altı yılda tamamlandı. Ama DC’nin devam filmlerinin vizyon tarihleri belli değil. Bu da planlamanın kötü olduğunun göstergesi.
Zack Snyder’ın Önderliği: Batman üçlemesinin başarısından sonra WB, DC evreninin önderliğini Christopher Nolan’a teklif etti. Ama Nolan kabul etmedi. Batman üçlemesinden sonra çizgi-roman uyarlamalarına devam etmek istemiyordu. Nolan, Man of Steel‘in senaristliği ve yapımcılığıyla yetindi ve WB’yle beraber gayet yanlış bir karar verip dümeni Zack Snyder’a teslim etti. Snyder kötü bir senarist-yönetmen olduğunu daha önce defalarca kez kanıtlamıştı ama daha önce de çizgi-roman uyarlamaları yaptığı için evrenin başına getirildi. Snyder sadece Man of Steel‘i yönetmedi, bu filmin başarısızlığından sonra BvS‘yi de yönetti. Bu film, Man of Steel‘den de başarısız oldu ama WB ondan vazgeçmedi ve Justice League‘i de Snyder’a pasladı. Yetmedi, Snyder bu beş yılda diğer filmlerin öykü yazarları ve yapımcıları arasında da yer aldı. İyi bir yönetmen olmayan Snyder heyecanla beklenen BvS‘yi de, Man of Steel‘i de batırdı. Söylentilere göre Justice League‘in ilk kurgusu da çok kötü. Velhasıl WB’nin evrenin en mühim projelerini Snyder’a paslamasının yanlış bir karar olduğu beş yılda iyice belli oldu.
Kurguya Çokça Müdahale Etmek: DC eleştirilere göre yolunu bulmaya çalışıyor ama eleştirilere fazlasıyla kulak asınca da yolunu kaybediyor. Suicide Squad hakikaten iyi bir film olabilirdi ama hem acelecilik yüzünden filmi 6 haftada yazdırmaları, hem de BvS‘ye gelen kötü eleştirilerden sonra filmi kurgu masasında katletmeleri bu şansın tepilmesine neden oldu, Suicide Squad en kötü filmlerden oluverdi. WB kurguya çok fazla karıştığında ortaya iyi film çıkmıyor. Suicide Squad bunun kanıtı. WB’nin son kurguyu fragmanları hazırlatan bir şirkete yaptırmasıysa en kötü kararlarındandı.
Filmlerin Tonuna Karar Verememek: DC ton ve mizah açısından Marvel’dan çok farklı. Marvel’dan daha ciddi diyebiliriz. Karanlık bir atmosferi var DC’nin bilindiği üzere. Marvel’ın en karanlık filmlerinden Captain America: Civil War‘un hava alanı sahnesinde dandik espriler gırla gitmişti mesela. DC eleştirilerden sonra ciddi tonunu hafifleştirdi, filmlerine daha fazla mizah kattı. Man of Steel ve BvS ile Suicide Squad ton açısından farklılar. DC başlarda filmlerin tonuna, mizahın ağırlığına karar verememişti. Halbuki Marvel filmlerinde bu açıdan fazla bir değişiklik yok. Yani kıyametin işlendiği Thor: Ragnarok bile şen şakrak bir film olacak gibi görünüyor. Fakat DC’nin tonu oturacak gibi görünüyor. Biraz Marvel’a yakın olacak. Bundan sonra fazla karanlık olmayan, eğlenceli filmler yaptıracaklar. Mizah açısından Marvel’ın sulu esprilerine öykünmezler umarım.
Yönetmenlerle Anlaşamamak: DC’nin diğer sıkıntısı yönetmenler. Ne yapıyorsa yönetmenleri küstürüyor. The Flash‘te önce Seth Grahame-Smith, sonra Rick Fukuyama yönetmenlikten çekilmişlerdi ve 2018’de vizyona girmesi planlanan film 2020’ye şutlandı. Justice League Dark‘tan ise önce Guillermo del Toro, sonra Doug Liman yönetmenlikten çekilmişlerdi. The Flash, Man of Steel 2 ve Suicide Squad 2 filmleri için pek çok yönetmenle görüştüler ama halen yönetmenleri belirleyemediler. Hatta Suicide Squad 2 için görüşülen Jaume Collet-Serra teklifi ret edip Disney’den gelen Dwayne Johnson’lı Jungle Cruise‘u yönetme teklifini kabul etti. Kısacası DC’nin yönetmen sıkıntısı da mevcut. Tabii ki en nihayetinde projelerine yönetmen bulacak ama bu aralar çalıştığı pek çok kişiyle anlaşamıyor.
Yapım Aşamasında Çok Filmin Olması: WB/DC ikilisi sürekli proje açıklıyorlar. Ama sürekli. Şimdiye dek açıkladıkları projelerin sayısı 19’u buldu. Hepsi çekilecek mi, yoksa bazıları iptal mi edilecek bilemiyoruz ama henüz evren iki ayakları üzerinde duramayacak durumdayken bu kadar proje açıklamak çok yanlış. Bu kadar proje açıklamak hem izleyicinin kafasını karıştırıyor -zira açıklanan projelerden Joker, DC evreninin dışında geçecek-, hem de izleyiciyi heyecanlandırmıyor. Açıklanan projelerden bazıları izleyicilerin merakla bekledikleri projeler de değil. Mesela Black Adam ya da Nightwing ya da Batgirl ya da Deadshot. Aynı zamanlarda iki farklı Joker’in olacak olması evreni olumsuz etkileyebilir. Quinn-Joker’le ilgili üç filmin çekilecek olması da uzaktan doğru bir karar gibi gözükmüyor. Daha mühim projelere odaklanılması gerekirken pek bilinmeyen karakterlere zaman harcanıyor. Peki bu 19 projeyi birbirlerine nasıl bağlayacaklar? Hiçbir fikrim yok. Zaman gösterecek ama beklentiyi yükseltmemek gerek.
Evrenin İlerleyişi: Evren iyi tasarlanmadı, iyi planlanmadı, her şey aceleye getirildi, getiriliyor. Beş yılda gelinen nokta evreni resetlemek. WB başarısız oldu ve şimdi Flashpoint filmiyle evreni resetlemeyi düşünüyor. Halbuki bu film tek kullanımlık, hayati bir joker gibi yıllar sonrasında kullanılmalıydı. Evren iyi tasarlanmadığından ve herkesle sorunlar yaşandığından kısa sürede kullanılacak bu joker. Öte yandan evrenle ilgili diğer sorun gene erkenden evren dışı filmlerin açıklanması. Evren, Marvel gibi bir noktaya gelmeden evren dışı filmler yapmak riskli gözüküyor. Diğer sorun evrenin filmlerini birbirlerine iyi bağlayamamaları. Mesela Marvel’da Thanos tehlikesi yıllardır işleniyor ve 2018’de izleyeceğimiz Avengers: Infinity War‘da Thanos başkötü olarak görünecek. Ama DC’de henüz böyle bir kötü karakter yok. Genelde kötü karakterler tek filmde ortaya çıkıp ölüyorlar. Kısacası evrenin tasarlanışında pek çok sorun mevcut. Evren filmlerinin özellikle çözüm bölümlerinde kötüyle iyilerin çarpıştıkları sahnelerin aynı olması da diğer sorun. Mesela Man of Steel, BvS, Suicide Squad ve Wonder Woman‘ın son bölümlerinde hep aynı şekilde tonlarca efekt kullanıp şehrin yerle bir edilmesi sıkıcı, yorucu ve heyecandan uzak.
Kötü Senaristler: Man of Steel‘i David S. Goyer kaleme aldı. Kötüydü. BvS‘yi Chris Terrio ve Goyer kaleme aldı. Kötüydü. Suicide Squad‘ı David Ayer yazdı. Kötüydü. Wonder Woman’ı Allan Heinberg yazdı. Vasattı. WB’nin senarist seçimi iyi değildi. Goyer pek çok dizi ve film kaleme almış birisi ama eserleri ortalamayı aşamıyor. Terrio, Argo’yla Oscar aldı ama Argo da iyi bir film değildi. Ayer’in de senaristliği pek iyi değil. Öykülerde parmağı olan Snyder’ı yukarıda yorumladım. Wonder Woman, Heinberg’in ilk sinema filmi. Yani bu büyük projelere iyi senaristler seçilemedi ve yukarıdaki pek çok nedenle birlikte sonuç hep hüsran oldu. WB’nin DC filmlerine daha iyi senaristler bulması gerekiyor.
Karakterler: DC’nin diğer sorunu karakterler. Suicide Squad‘ın kötüleri berbat işlenmişlerdi. Ne aralarındaki bağ inandırıcıydı, ne motivasyonları, ne de ekip/aile oluşları. Epey kötü olması gereken bu karakterler anbean daha “iyi” insan haline getirilerek bir çuvar incir berbat edilmişti. Wonder Woman‘da özellikle Ares kötü işlenmişti. BvS‘de de motivasyonlar havada kalmıştı. Lex Luthor iyi işlenmemişti. Kısacası karakterler bir türlü iyi işlenemedi filmlerde. Bu sorunun da önüne geçilmesi gerekiyor. Zira karakterler iyi işlenmediğinde çatışmaları tat vermiyor.
Sosyal Medya Yönetimi: Şu bir gerçek ki WB/DC sosyal medyayı yönetemiyor. DC problemli bir evrene sahip olduğundan sürekli onunla ilgili söylentiler ortaya çıkıyor. Bu söylentilerin önüne hemen geçemiyor WB. Mesela Batman’in DC evreninde yer almayacağı haberi ancak bir gün sonra yalanlandı. Zaten sadece bir saat içinde tüm dünyaya yayılmıştı. Bunca olumsuz söylenti, DC evreninin markasına zarar veriyor. WB’nin yapması gereken bu tür söylentilerin önüne hemen geçebilecek, söylentilerin filmlere zarar vermesini engelleyebilecek bir ekip oluşturmak ya da olan ekibi güçlendirmek. Zira bu kadar söylentiden sonra DC, problemlerle eş anlamlı hale geliyor. DC’ye Marvel’ın Kevin Fiege’i gibi birisi lazım. Marvel sorunsuz mu? Değil, pek çok sorunu var ama evreni oturmuş, pazarlama takımı oturmuş, söylentilerin önüne hemen geçiliyor, izleyiciyle ilişkileri daha iyi. Sonuçta en kötü filmleriyle 600-700m$ kazanabiliyor. DC bu ve yukarıdaki sorunlarının önüne geçmeli. Yoksa Marvel’ın tüm kahramanlarından daha etkileyici olan pek çok kahramanına yazık olacak.
Bir yanıt yazın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.