Beş Engel, Lars Von Trier’in ustam dediği Jorgen Leth’in 67 yapımı kısa filmi Perfect Human’dan hareketle oluşturduğu belgesel görüntülerle kurmacanın harmanlandığı deneysel bir film. Jorgen Leth, Haiti’de inzivaya çekilmiştir. Uyuyan devi uyandırmak isteyen Trier, Leth’e bazı engeller koyarak ondan Perfect Human’ı tekrar tekrar çekmesini ister; Leth teklifi kabul eder ve oyun başlar.
Beş Engel’e geçmeden önce sanırım biraz Kusursuz İnsan’a değinmek gerekir. Boş ve beyaz bir dekorda geçen film, bir erkek ve bir kadını yeni icat edilmiş bir nesne gibi ele alır, insanın standart davranışlarına sanki mercek tutuyormuş gibi bir tavır takınır, böylece insanın ne olduğunu sorguluyormuş gibi bir izlenim uyandırır izleyicide; sonra da gözetilen insandan kendini gözeten insana geçiş yaparak noktayı koyar. Burada insanın ele alınışı bilim-kurgu sinemasında azımsanmayacak derecede rastladığımız yapay zekası geliştikçe varlığını sorgulayan bilgisayarların veya robotların ele alınışı gibidir. İşbu sebeble Jorgen Leth filminde ‘insan’a son derece mesafeli yaklaşmıştır.Lars Von Trier de koyduğu engellerle Leth ile filmi arasındaki mesafeyi kapatma amacı güder gibidir.
Bunun için de Jorgen Leth’ten orjinal filmdeki soruları cevaplamasını, Perfect Man’i oynayan Claus Nissen yerine kendisinin geçmesini, gözlemci tavrından çıkıp gerçeklerle içli dışlı olmasını, özensiz davranarak elinden geldiğince en kötü filmini çekmesini vs. ister. Leth bu koşullar altında filmlerini oluştururken bir yandan da Lars’ın ekibi onu hem gündelik haliyle hem de çalışıp çabalarken filme alır. Leth’in görüntüleri arasına orijinal filmden parçalar sıkıştırılır. Neticede Leth ve Perfect Man arasında eşdeğerlilik yaratılır. Lars bu yolla filmine karşı mesafeli olmakla yargıladığı Leth’i, Perfect Man’e dönüştürerek mesafeyi de kapatır.
Fakat, işin rengi beşinci engelle birlikte değişir.Lars, kendisinin yazdığı bir mektubu Leth’in okumasını ister, yapacağı tek şey budur.Lars, hayatta uzman olduğu bir kaç şeyden birinin Jorgen Leth olduğu ve tüm bu projenin ona yardım projesi olduğunu öncesinde söylemiştir ancak mektubunda bu projenin ona değil kendisine yardım amaçlı olduğunu bir tür itiraf eder. Mesafeli ve samimi olmayanın o değil kendisi olduğunu beyan eder. Lars’ın kuralları çerçevesinde belirlenen roller yer değiştirmiştir artık. Gözlemci Trier, ”Bugün birşey tecrübe ettim, umarım bir kaç gün içinde anlarım” diyen Perfect Man’a gönüllü geçiş yapmıştır.
Aslına bakarsak izlediğimiz, oyun kurucusu Lars Von Trier olan bir oyundur.Genelde, bir insanı tanımanın kestirme yolları olarak, o insanla aynı evde kalmak, yola çıkmak vs. öne sürülür. Bu konuda en güçlü argümanlardan biri de o insanla karşı taraflar olarak aynı oyunda yer almaktır. Lars Von Trier de deneysel oyununda kendini açığa çıkarabilmek için karşısına insanı en çıplak haliyle ortaya koyabilmiş Jorgen Leth’i alıyor. Ve onu eninde sonunda öznesinin kendisi olacağı bir Perfect Human’a doğru koşturuyor.
