Woody Allen Oyuncuları, sinema dünyasında ilginç bir topluluğa tekabül ediyor. Usta yönetmen, hızlı kurgu, bol diyalog ve absürd komedinin unsurlarını kullandığı sinemasında oyuncularına büyük önem ve sorumluluk veriyor. Özellikle karakter oyuncuları yönetmenin tarzı nedeniyle çok kısa sürelerde ekranlarda görünseler de, kısa sürede izleyiciye canlandırdıkları karakterin gerçekliğini hissettirmek zorundalar.
Bu zorluklara rağmen Allen’ın sineması oyunculuk ve performans üzerine kurulmuş bir sinema da değil. Daha çok gündelik hayatta birden beliren garip haller ve bu hallere verilen psikolojik tepkilerin başrolü aldığı filmler çekiyor. Allen, filmlerinde bu yüzden bazı oyunculara diğerlerinden daha fazla güveniyor. Kendisiyle iyi anlaşabilen, kafasında çizdiği karakterleri olduğu gibi yansıtabilen, yılda bir film çektiği için kendisini yormayacak, gerektiği zaman doğaçlama yaparak Allen’a ayak uyduracak isimler arıyor. Geriye kalan filmlere bakıp bir liste oluşturduğumuzda ise sinema dünyasının en seçkin isimlerinin, en iyi karakter oyuncularının bir araya geldiği uzun ama dopdolu bir kadroyla karşılaşıyoruz. (Oyuncular rol aldıkları filmlerin sayısına göre sıralandı)
Kendisi: 1969’daki Take the Money and Run’dan beri Woody Allen filmlerinde kendisine rol veriyor. Woody Allen’ın kendisine verdiği rollerde üç dönemden bahsetmek mümkün… İlk rollerinde kendisini farklı ortamların içine koyup absürd komedinin unsurlarını kendi üstünde uyguladı. Take the Money and Run, Bananas, Everything You Always Wanted to Know About Sex, Sleeper, Love and Death gibi filmlerde kendisini olabilecek en komik durumlara soktu.
1975’te Annie Hall ile başlayan dönemde ise kendi hikayesini anlatmaya başladı. New York’u, kentin sanat çevrelerini, orta sınıf ilişkilerini, aşklarını anlatan filmlerde kendisini de paylaşmaktan çekinmediği yetersizlikleriyle anlattı. Radio Days’le çocukluğunu da bizlere açtı.
Üçüncü döneminde ise biraz geri çekildiğini söylemek mümkün. İlk iki dönemindeki tüm filmlerde tüm hikayeyi kendi üzerinden anlatmayı seçerken, günümüze kadar uzanan son yıllarda başrolü başka oyuncularla da paylaştı.
Kendisini bu kadar farklı rollere ama aynı zamanda hep kendisinin karikatür versiyonlarına sokan Allen’ı anlatan en iyi filmin Zelig olduğunu söylemek de mümkün…
Mia Farrow: 1980 yılında başlayan ilişkileri 12 yıl sürdü. Ardında birçok skandal, hala sonu gelmeyen açıklamalar ve 13 film bıraktı. Woody Allen Mia Farrow’u genel olarak kendisini baskı altında hisseden, kafası karışık, hayatın anlamını arayan kentli kadın tiplemelerinde kullandı. Saflığını kaybetmemeye çalışan ancak çevresindeki ilişkilerin çetrefilli hali nedeniyle her zaman stres yaşayan karakterleri canlandıran Mia Farrow’u 13 film boyunca pek mutlu göremedik.
Diane Keaton: En çok rol verdiği ikinci kadın olmasına rağmen rahatlıkla en iyisi olduğunu söylememiz mümkün. İlk yıllarında Sleeper ve Love and Death’te Allen’ın absürd komedilerine çok iyi ayak uydurdu. Annie Hall ve Manhattan’da başrolleri başarıyla canlandırdı ve Woody Allen’a da sinemasının zirve noktalarını hediye etti. Farrow’un kırılgan karakterlerinin aksine, Keaton daha bağımsız, neşeli, güçlü karakterlerle karşımıza çıktı. 1993’ten beri 23 yıldır bir araya gelmeyen ikiliyi son bir kez beyaz perdede izlemek sinemaseverleri mutlu edecektir.
Fred Melamed: Woody Allen’ın filmlerde belirli bir tipleme için kullandığı karakter oyuncularının başında Fred Melamed geliyor. Musevi New York ailesinin baskın akrabası rolünde sıkça izlediğimiz Melamed, aileyi, kurumları, dini fazla ciddiye alan ve aslında Woody Allen’a bu olgularla dalga geçeceği alanlar yaratan bir oyuncu oldu. Aslında ciddi olması gereken karakterlere abartılı davranış ve tepkileri de içeren ince dokunuşlar katan Melamed’i Coen Kardeşler de tıpkı Allen gibi A Serious Man’de kullandı… Melamed 2002’den beri Allen’ın genç oyunculara ağırlık vermesiyle kullanmadığı bir oyuncu maalesef.
Tony Darrow: Woody Allen’ın favori mafyatik tiplemelerinden başında Darrow geliyor… Bullets Over Broadway, Mighty Aphrodite, Deconstructing Harry, Sweet and Lowdown’da mükemmel oyunculuklar sergiledi. Allen’ın mafya tiplemelerine farklı bir yorum da getirmesini sağlayan iyi oyunculuğunu 2000 yılından beri daha çok TV dizilerinde göstermeyi tercih ediyor.
Dianne Wiest: 1985’te The Purple Rose of Cairo ile başlayan Allen serüveninde endişeli kadınları, bazen de anneleri başarıyla canlandırdı. Hannah and Her Sisters, Radio Days ve Bullets Over Broadway’in başarısında önemli rol oynadı. Woody Allen’ın kendisine biçtiği rolü başka yönetmenler için de tekrarladı. Tim Burton’ın Edward Scissorhands’inde sınırlarını aşmaya çalışan anne rolünde sanki Allen’ın bir karakterini canlandırıyordu.
Louise Lasser: 1966 ile 69 yılları arasında Woody Allen’la 3 yıl evli kalan Lasser, diğer eşlerinin aksine yönetmenin filmlerinde boşandıktan sonra oynadı. Take the Money and Run, Bananas, Every Thing You Always Wanted to Know About Sex ve Stardust Memories’te eski kocasının kendisine verdiği absürd rollerin altından başarıyla kalkarak, Allen filmografisinin en iyi oyuncuları arasında yer aldı.
Judy Davis: Allen’ın “Birlikte çalıştığım en iyi kadın oyuncu olarak nitelediği Davis’e yine saygısından olsa gerek daha ciddi ve güçlü karakterler yazdı. Alice, Husbands and Wives, Deconstructing Harry, Celebrity ve To Rome With Love’da beraber çalıştığı Davis’e gelecek filmlerinde de rol verecek gibi…
Tony Sirico: Woody Allen, yine mafyatik tiplemelerde kullandığı Tony Sirico’ya 1994’ten beri Bullets Over Broadway, Mighty Aphrodite, Everyone Says I Love You, Deconstructing Harry ve Celebrity’de rol vermişti. Sirico, neredeyse 20 yıl sonra Allen’ın aklına yeniden geldi ve Cafe Society’de yeniden birlikte çalışma şansı buldu. Godfather ve Goodfellas gibi önemli filmlerde de mafyozoları canlandıran Sirico, Sopranos’ta da Allen filmlerinden aldığı esprili havasını kullanarak kalıcı bir role sahip oldu.
Wallace Shawn: Wallace Shawn Woody Allen’ın farklı roller verdiği ve her zaman iyi performans aldığı karakter oyuncularının arasında… Manhattan, Radio Days, Shadows and Fog, The Curse of the Jade Scorpion, Melinda and Melinda, Shawn’ın karanlık rolleri de, sevimli yaşlı adam rollerini de aynı mükemmellikte oynayabileceğinin kanıtı oldu. Shawn aynı zamanda iyi bir tiyatro yazarı ve Toy Story’deki Rex karakterinden de hatırlayabileceğiniz gibi usta bir seslendirme sanatçısı…
Tony Roberts: Annie Hall’da yardımcı oyunculuklarından birini verdiği Tony Roberts’la 1987 yılına kadar 4 filmde daha çalıştı Woody Allen… Roberts, hem karakter oyunculuğu yeteneği, hem de düzgün fiziğiyle Allen’ın farklı karakterler çizmesine yardımcı oldu. Stardust Memories, A Midsummer Night’s Sex Comedy, Hannah and Her Sisters ve Radio Days’te önemli karakterleri canlandırdı.
Julie Kavner: Allen’ın Radio Days başta olmak üzere çilekeş, orta sınıf, tercihen musevi anne rollerini 5 filmde teslim ettiği Kavner, yine yönetmenin en çok güvendiği oyunculardan biri oldu… Allen’ın çizdiği bu karakter, The Simpsons’ın annesi Marge Simpson’a da iyi bir temel oluşturdu denebilir. Kavner, ilk bölümünden bu yana Marge’ı ve ikiz kızkardeşlerini seslendiriyor.
David Ogden Stiers: Stiers, Allen’ın 1988’den 2001’e kadar 5 filmde farklı roller verdiği bir isim oldu. Another Woman, Shadows and Fog, Mighty Aphrodite, Everyone Says I Love You ve son olarak The Curse of the Jade Scorpion’da birbirinden çok farklı karakterleri başarıyla canlandıran Stiers özellikle Scorpion’daki sihirbaz rolüyle dikkat çekti.
Paul Herman: Paul Herman hem Scorsese’nin, hem de Woody Allen’ın mafyatik veya kötü adam rollerinde görev verdiği isimlerden… The Purple Rose of Cairo, Radio Days, New York Stories, Bullets Over Broadway ve Mighty Aphrodite, Herman’ın çok göze batmasa da verilen rollerin altından başarıyla kalktığı filmler oldu.
Dan Moran: Mighty Aphrodite, Deconstructing Harry, Celebrity, Sweet and Lowdown, The Curse of the Jade Scorpion’da rol verdiği Dan Moran, Woody Allen’ın karanlık ve gizeml roller için kullandığı isimlerden biri oldu.
Sam Waterston: Law&Order ve Newsroom gibi dizilerden tanıdığımız Sam Waterston Allen’ın favori oyuncularından biriydi. Interiors, Hannah and Her Sisters, September, Crimes and Misdemeanors’ta düşünceli, entellektüel aşık rollerinde karşımıza çıktı.
Ramsey Faragallah: Woody Allen’ın egzotik rollerde düşündüğü isimlerden Faragallah Celebrity, Small Time Crooks, The Curse of the Jade Scorpion ve Hollywood Ending’le yönetmenle çalıştı.
Scarlett Johansson: 2005’teki Match Point’ten başlayarak güzel yıldıza rol vermeye başlayan Allen, Johansson’un içindeki farklı oyunculuk yeteneklerini ortaya çıkaran isim oldu. Scoop ve özellikle Vicky Christina Barcelona’yla oyuncunun algısını değiştirdi.
Alec Baldwin: Baldwin’i Woody Allen oyuncusu olarak nitelemek zor. Aslında canlandırdığı karakterler Allen’ın tam tersi özellikleri sergileyen, tam tersi kutupları temsil ediyor. Alice, To Rome with Love ve Blue Jasmine, Baldwin’in Allen’la çalıştığı filmler oldu.
Alan Alda: Alan Alda, canlandırdığı karakterler ve özellikle tonlamaları ile tam bir Woody Allen oyuncusu olarak algılansa da yönetmenle sadece üç filmde çalıştı. Crimes and Misdemeanors, Manhattan Murder Mystery, Everyone Says I Love You’da oynayan Alda, Allen’ın özellikle New York’ta geçen her filminde oynamış gibi geliyor.
Larry David: Radio Days’te “komünist komşu” olarak çok kısa ama etkili bir roldeydi. (Yıllar sonra Bernie Sanders’ı taklit ettiğinde bu filmdekiyle aynı ses tonunu kullandığını söyleyebiliriz) New York Stories’te tiyatro yöneticisini oynadı. Allen’la çektiği ve başrolü oynadığı Whatever Works ise tam anlamıyla döktürdüğü ve en iyi Allen başrolü performanslarından birini sergilediği bir film oldu. İkili daha çok filmde birlikte çalışmalı…
Danny Aiello: Danny Aiello da Broadway Danny Rose, The Purple Rose of Cairo ve Radio Days’te sert ama babacan rollerini tekrarladı.
Diğer oyuncular: Blythe Danner, Frances Conroy, Caroline Aaron, Larry Pine, Jack Warden, Philip Bosco, Douglas McGrath 80 ve 90’larda özellikle New York’lu aileler çevresinde dönen filmlerde karakter oyuncuları olarak yer aldılar.
Charlize Theron Celebrity ve The Curse of the Jade Scorpion’da femme fatale ve aptal sarışın arasında gidip gelen karakterleri oynadı.
Vicky Christina Barcelona ve To Rome with Love’da Penelope Cruz, avrupa havasını Allen filmlerinin ortasına boca etti.
John Cusack, Shadows and Fog ve Bullets Over Broadway’de başarılı oyunculuklar sergiledi.
Tam bir Allen oyuncusu havası olmasına rağmen Julia Louis-Dreyfus, Hannah and Her Sisters ve Deconstructing Harry dışındaki filmlerde yer almadı.
Entourage’dan tanıdığımız Adrian Grenier, bu diziden önce Celebrity ve Anything Else’te oynadı. Jeff Daniels The Purple Rose of Cairo ve Radio Days’te yer aldı. Anjelica Huston Crimes and Misdemeanors ve Manhattan Murder Mystery’de güçlü karakterini sergiledi. Paul Giamatti yine tam bir Allen karakteri olmasına rağmen Mighty Aphrodite ve Deconstructing Harry’de yer alabildi. William H. Macy Radio Days ve Shadows and Fog’da yeteneklerini sergiledi. Debra Messing Celebrity ve Hollywood Ending, Gretchen Mol ise Celebrity ve Sweet and Lowdown’da başroldeydi.
Joe Mantegna Alice ve Celebrity, Mariel Hemingway Manhattan ve Deconstructing Harry, Bob Balaban Alice ve Deconstructing Harry, Michael Rapaport Mighty Aphrodite ve Small Time Crooks, Mercedes Ruehl Radio Days ve Crimes and Misdemeanors’ta başrollerde yer almalarına rağmen Allen bu oyuncuları bir daha seçmedi. Emma Stone, Allen’ın son üç filminin ikisinde yer aldı ve gelecek filmlerde de çalışacak gibi görünüyor.
Jesse Eisenberg, Kristen Stewart, Steve Carell, Joaquin Phoenix, Colin Firth, Marcia Gay Harden, Peter Sarsgaard, Rachel McAdams, Kathy Bates, Anthony Hopkins, Naomi Watts, Josh Brolin, Colin Farrell, Ewan McGregor son yıllarda filmlerinde yer verdiği ve Woody Allen oyuncuları arasında sayabileceğimiz yıldızlar.
Woody Allen’ın çok az rol vermeyi seçtiği Cate Blanchett’ın Blue Jasmine’de, Javier Bardem’in Vicky Christina Barcelona’da, Owen Wilson’ın da Midnight in Paris’te kariyerlerinin en iyi performanslarından bazılarını sergilediklerini hatırlatalım.